ليزر شبكيه

لیزر شبکیه چیست؟
لیزر پرتوي متمرکز از نور است که بسیار دقیق بر بافت معيوب متمرکز مي شود. لیزرهای مختلف توسط بافتهاي مختلف بدن جذب می شوند. لیزرهای شبکيه به گونه اي خاص طراحی شده اند تا بتوانند از طریق بافت غیر رتین (لنز و قرنیه) و بدون آسیب رساندن به آنها عبور کنند. لیزرها در درمان بیماری های شبکیه به یک ابزار رایج و بسیار قدرتمند تبديل شده اند. با استفاده از لنزهای مختلف، پرتوهای لیزر -به عنوان درمان غیر تهاجمی- می توانند بر روی شبکیه چشم متمرکز شوند.  

لیزردرماني چگونه عمل می کند؟
بیماری های شبکیه عمدتا با استفاده از لیزر حرارتی درمان می شوند. انرژی نور توسط بافت خاص در پشت چشم جذب می شود و به بوسيله اين نوع ليزر به حرارت تبريل مي شود.. حرارت به بخش بسيار كوچكي از شبكيه آسيب مي رساند.  همانطور كه اين ناحيه كوچك التيام مي يابد، اسكار (زخم) کمک می کند تا بیماری های اساسي شبکیه بهبود يابد. لیزر حرارتی می تواند برای پارگي های شبکیه استفاده شود، رگ های خونی را ببندد یا بافت غیرطبیعی یا رگ های خونی را از بین ببرد.

لیزر شبکیه چگونه انجام می شود؟
لیزردرماني غیر تهاجمی است و معمولا در مطب انجام می شود. لیزر را می توان به چندین روش مختلف بسته به اینکه كدام بخش از شبکیه نیاز به درمان دارد، روي شبکیه انجام داد. با استفاده از یک لنز و يك سیستم میکروسکوپ شبیه به یکی از همانهايي كه برای بررسی چشم بكار مي رود، ليزر انجام مي شود (شکل 1). همچنين بجاي آن، مي توان از  یک سیستم انتقال غیرمستقیم شامل یک سیستم لیزر نصب شده روی سر جراح شبکیه استفاده كرد.

 

روند انجام ليزر چيست؟
• مردمك چشم شما گشاد مي شود.  
• بی حسی موضعی (قطره بي حسي) در چشم شما ريخته مي شود.
• اگر از لیزر غیر مستقیم استفاده می شود، بايد روي تخت دراز بكشيد.  
• اگر اليزر با استفاده از سيستم ميكروسكوپ انجام مي شود، یک لنز تماسي در چشم شما قرار می گیرد تا پلكها را باز نگه داشته و پرتو ليزر روي قسمت آسيب ديده متمركز شود.
• در طول درمان، جرقه هاي نور را می بینید.
• درمان معمولا 5 تا 10 دقیقه طول می کشد.

آیا ليزر درماني آسيب زننده است؟
ليزر درماني تقریبا بدون درد است. اکثر بيماران بيش از انرژي ليزر از جرقه هاي نور را احساس ناراحتي مي كنند. اگر چشم بيمار به لیزر بيشتري نياز داشته باشد، گاهی اوقات در طول ليزردرماني احساس ناراحتی می کند.  استفاده از ژل بي حسي (ليدوكائين) مي تواند به كاهش درد ليزر كمك كند.

آمادگي هاي قبل از انجام ليزر كدامند؟
• از آنجا که مردمك چشم گشاد می شود، کسی باید همراه شما باشد.
• قطره چشم و تمام داروها را طبق معمول استفاده كنيد.  
• عینک تيره آفتابی با خود بياوريد تا پس از انجام ليزر بپوشيد.

موارد قابل انتظار پس از ليزر درماني
• درد: اکثر بیماران پس از انجام ايزر كمي درد دارند.  بیماراني که به لیزر بيشتر نياز دارند ممکن است در داخل چشم یا اطراف چشم درد داشته باشند. اگر پس از ليزر درماني احساس ناراحتی مي کنید، استراحت کنید و استامينوفن، بروفن یا یکی دیگر از داروهای مسكن را مصرف کنید.
• ديد تار: در چند ساعت اوليه پس از انجام ليزر، تاري ديد بسيار شايع است.
• فعالیت: پس از برخي از ليزرها محدوديت فعاليت وجود دارد. پزشک فعالیتهایی که باید محدود شود، را به بيمار يادآور خواهد شد.
• در صورت افزایش درد یا کاهش بینایی، بلافاصله تماس بگیرید.

چه بیماری های شبکیه ای با لیزر درمان می شود؟

پارگي شيكيه
لیزر اطراف پارگي شبكيه را مي سوراند. بهبودی که بعد از لیزر اتفاق می افتد، عموما نقطه ای است که شبکیه را جوش می دهد و مانع از بروزجداشدگي شبكيه مي شود. اگر پارگي شبكيه درمان نشود، مایع می تواند از طریق این پارگي ها نشت کند و به زير شبكيه برود سبب جدا شدن شبکیه و در نهايت منجر به از بین رفتن بینایی شود.  

إدم (ورم) ماكولا
اغلب در رتینوپاتی دیابتی و موارد انسداد وريد شبكيه دیده می شود . ادم ماکولا اغلب به دلیل وجود مايع و نشت عروق خونی آسيب ديده در نزدیکی مرکز بینایی ایجاد می شود. لیزر بسیار ملایم برای كاهش نشت عروق خوني عروق خونی استفاده می شود كه در از دست دادن بینایی جلوگيري مي كند. (ليزر Grid)  

نورگ زايي شبکیه ای
اغلب در رتینوپاتی دیابتی ، انسداد وريد شبكيه ديده مي شود. در این شرایط، به علت عدم وجود مقادیر طبیعی اکسیژن در چشم، عروق خونی غیرطبیعی می تواند در داخل چشم  رشد کند (نو رگ زايي). این عروق خونی جدید بسیار مشکل ساز هستند چرا که آنها خونريزي مي كنند و می توانند باعث از دست دادن شديد بينايي و نابينايي شوند. درنورگ زايي شبکیه، ليزر درماني گسترده تري به نامPRP، مورد نیاز است. سپس نور لیزر به بسیاری از نقاط (اغلب بیش از 300 تا 400 نقطه لیزری) تابانده مي شود تا رشد عروق خونی غيرطبيعي را متوقف کند (شکل 2).

نو رگزايي كروئيدي
اغلب در تحليل ماكولاي مرطوب ديده مي شود. در اين بيماريها به علت آسیب به پشت چشم ، عروق خونی غیرطبیعی زير ماكولا (مركز بينايي) رشد مي کند. این عروق خونی غیرطبیعی می توانند خونریزی کنند و باعث از بین رفتن دائمي بینایی شوند. گاهی اوقات مي توان با ليزر درماني این عروق خونی غیر طبیعی را از بین برد. (ليزر PDT)